Καλωσορίσατε στον Ιερό Ναό της Παναγίας Φανερωμένης Πόλεως Ζακύνθου

Ένας θησαυρός πίστης, τέχνης και ιστορίας στο νησί της Ζακύνθου

Σας καλωσορίζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του Ιερού Ναού της Παναγίας Φανερωμένης, ενός από τους ιστορικότερους και πιο καλλιτεχνικά σημαντικούς ναούς της Ζακύνθου.

Μέσα από τις σελίδες μας μπορείτε να γνωρίσετε την πλούσια ιστορία του ναού, την αρχιτεκτονική του, τα μοναδικά έργα αγιογραφίας και ξυλογλυπτικής, καθώς και την πνευματική ζωή της ενορίας μας.

Ο ναός της Φανερωμένης αποτελεί σημείο αναφοράς για την τοπική κοινωνία αλλά και για κάθε επισκέπτη που αναζητά τη σύνδεση του πνεύματος με την τέχνη και την παράδοση.

Καλλιτεχνική Κληρονομιά της Ζακύνθου

Η Εκκλησιαστική Τέχνη και η συμβολή του Ναού της Φανερωμένης

Οι Εκκλησίες και οι αγιογραφίες στη Ζάκυνθο ήταν από τα ωραιότερα δείγματα της αύρας της Αναγέννησης, η οποία εισέβαλε προνομιακά στο γραφικό και ιστορικό νησί. Η εγκράτεια και η ευγένεια του διακοσμητικού στυλ της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης, συνδυάζονταν σε πολλά έργα με την ελευθερία και την ορμή του ρεαλισμού της Αναγέννησης.

Έτσι, με άπειρα θαυμάσια έργα Βυζαντινής, Μεταβυζαντινής, Κρητικής τεχνοτροπίας, Αναγέννησης, Επτανησιακής Σχολής, και ιδιαίτερα Ζακυνθινής, ήταν γεμάτη η ιστορική Ζάκυνθος, γι’ αυτό ονομαζόταν «Φλωρεντία της Ελλάδος», γιατί υπήρξε κέντρο της ελληνολατινικής Μεσογείου, των δύο κυριότερων χριστιανικών πολιτισμών, του Βυζαντίου και της Αναγέννησης.

Ανάμεσα στις πολλές ωραίες καλλιτεχνικές εκκλησίες της Ζακύνθου, ιδιαίτερη αξία είχε ο μεγαλοπρεπής ναός της Φανερωμένης, ο οποίος ήταν το λαμπρότερο δημιούργημα τέχνης, κοσμήματος, ξυλογλυπτικής και, ιδίως, αγιογραφίας, με τη θαυμάσια Ουρανία, στην οποία μεγαλούργησε το καλλιτεχνικό δαιμόνιο του ζωγράφου Δοξαρά και των μαθητών του.

Η Ιστορία του Ιερού Ναού της Φανερωμένης

Από την ταπεινή ίδρυση ως σύμβολο πίστης και αντοχής μέσα στον χρόνο

Η εκκλησία αυτή βρίσκεται προς το νότιο μέρος της πόλης της Ζακύνθου στη συνοικία του Άμμου. Κτίστηκε μικρή επί δυναστείας των Δε-Τόκκων (1357-1485), με έξοδα των περιοίκων, όπως αναφέρει η παράδοση, με την ανεύρεση στην εκεί αμμώδη παραλία μιας μικρής εικόνας της Θεοτόκου.

Τιμήθηκε με το όνομα της Φανερωμένης, από τη φανέρωση της εικόνας της Μάνας του Θεού (Θεομήτορος).

Ο αξιόλογος αυτός ναός του 15ου αιώνα βρίσκεται επί της Οδού Ν. Καντούνη, καταστράφηκε με τους σεισμούς του 1953 αλλά ανοικοδομήθηκε με τα ίδια υλικά , ακολουθώντας την παλαιά του μορφή και κρατώντας το παλιό καμπαναριό του που δεν κατέρρευσε. Οι ελάχιστες αγιογραφίες που σώθηκαν είναι τόσο μεγάλης σημασίας που φυλάσσονται στο Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης.

Ο Ναός έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο (Αρχαίο) μνημείο βάσει του ΠΔ 18-2-1925, ΦΕΚ 61/Α/12-3-1925 , στην κατηγορία “Ιεροί Ναοί Χριστιανικοί, Λατρευτικοί Χώροι.

Για την ιστορία του Ναού της Φανερωμένης έχουν γραφτεί διάφορες μελέτες από Έλληνες και Ξένους μελετητές των κλασσικών Τεχνών, καθώς υπήρξε ένας από τους ωραιότερους ναούς της Ελλάδας.

Στα χρόνια της Ενετοκρατίας, η πλατεία της Φανερωμένης, αντιθέτως με την πλατεία του Αγίου Μάρκου ήταν η πλατεία συνάντησης των λαϊκών.

Διαδρομή Μέσα στους Αιώνες

Η πορεία του Ιερού Ναού της Φανερωμένης από τον 15ο αιώνα έως σήμερα

Ένας ναός που άντεξε στον χρόνο, τους σεισμούς και την Ιστορία

Πίστη, τέχνη και παράδοση μέσα στους αιώνες

15ος αιώνας
Ίδρυση του ναού με αφορμή τη φανέρωση της εικόνας

Ίδρυση του ναού της Φανερωμένης με έξοδα των περιοίκων, στην περιοχή του Άμμου, έπειτα από τη φανέρωση της εικόνας της Παναγίας στην αμμώδη παραλία.

 

(1485–1797)
Περίοδος Ενετοκρατίας

Η εκκλησία ακμάζει και αποτελεί σημείο αναφοράς για τον λαό. Η Πλατεία της Φανερωμένης γίνεται τόπος συνάντησης των λαϊκών, σε αντίθεση με την Πλατεία του Αγίου Μάρκου που ανήκει στους ευγενείς.

 

17ος–18ος αιώνας

Ο ναός στολίζεται με εξαιρετικά έργα ξυλογλυπτικής και αγιογραφίας. Ξεχωρίζει το έργο της Ουρανίας, όπου μεγαλουργεί ο ζωγράφος Δοξαράς και οι μαθητές του, προσδίδοντας καλλιτεχνική αίγλη στον ναό.

 

1925

Ο ναός έχει ήδη χαρακτηρισθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο βάσει του Π.Δ. 18-2-1925 (ΦΕΚ 61/Α/12-3-1925), στην κατηγορία «Ιεροί Ναοί Χριστιανικοί – Λατρευτικοί Χώροι».

 

1953
Σεισμός της Ζακύνθου

Ο ναός καταστρέφεται ολοσχερώς, εκτός από το καμπαναριό του. Κάποιες ελάχιστες αγιογραφίες διασώζονται και σήμερα φυλάσσονται στο Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης.

 

1953–1960
Ανοικοδόμηση

Ο ναός καταστρέφεται ολοσχερώς, εκτός από το καμπαναριό του. Κάποιες ελάχιστες αγιογραφίες διασώζονται και σήμερα φυλάσσονται στο Μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης.

 

Σήμερα

Ο Ιερός Ναός της Φανερωμένης αποτελεί ενεργό λατρευτικό χώρο και ιστορικό σημείο αναφοράς για την πόλη της Ζακύνθου. Παραμένει ζωντανός φάρος πίστης, παράδοσης και καλλιτεχνικής κληρονομιάς.

Χρήσιμα Links